Przepis art. 56 ustawy Prawo bankowe stanowi, że posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom, tj.: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej. W przypadku, gdy osoba wskazana w dyspozycji nie wchodzi w skład tego kręgu, wtedy taki zapis będzie nieważny, a wkład z konta wejdzie w skład majątku spadkowego.
Kwota wypłaty bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku, obecnie jest to kwota ponad 90.000,00 zł.
Otrzymanie środków pieniężnych tytułem dyspozycja wkładem na wypadek śmierci nie jest związane z postępowaniem spadkowym, ale podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Nabywca wkładu może skorzystać ze zwolnienia w podatku od spadku i darowizn, jeżeli dokona zgłoszenia na formularzu SDZ-2 w terminie 6 m-cy, od daty śmierci wkładcy, do właściwego urzędu skarbowego (wg ostatniego miejsca zamieszkania wkładcy – gdy nabywca nie jest równocześnie spadkobiercą). Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu wkładu po upływie tego terminu, zwolnienie stosuje się, gdy nabywca zgłosi te prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu. W przypadku niespełnienia tych warunków, nabycie praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.
Violetta Wełnicka
Doradca Podatkowy